Dünya genelinde her yıl gıdaların büyük bir kısmı çeşitli nedenlerden dolayı israf ediliyor. Tarımsal süreçteki üretim aşamasından son tüketiciye kadar gelen bu yolculukta atık hale gelen gıdalar, sera gazı salınımının artmasına ve iklim problemlerinin ortaya çıkmasına yol açıyor.
Üretilen gıdaların tüketilmeden önce çöp haline gelmesine gıda israfı denir. Gıda tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar, yönetimsel problemler ve fabrika sistemleri gibi çeşitli faktörler nedeniyle gıda israfı yapılabilir. Bunun sonucunda ise doğal kaynaklar, çevre ve enerji olumsuz yönde etkilenir ya da gıda fiyatlarında artış görülür. Dolayısıyla gıda israfını önlemek için bu zincirin bir parçası olan üretim fabrikaları, çiftçiler, tarım merkezi yöneticileri ve toptan ya da perakende satış yapan gıda firmaları süreçlerini iyileştirmelidir. Uygun kapasite, teknik eğitimler, çevre bilinci, gelişmiş fabrika altyapısı ve yeterli insan kaynağı ile yönetilen gıda sanayisi; israfın önüne geçebilir.
Gıda atığı ise tüketilmesinde herhangi bir sağlık problemi riski taşımayan fakat şekli, rengi ya da miktar fazlalığı nedeniyle çöp haline getirilen ürünlere denir. Gıda atıkları önlenebilir ve önlenemez atıklar olmak üzere iki ayrı kategoriye ayrılır. Önlenebilir gıda atıkları, çöp haline gelmeden önce tüketilebilir durumdadır. Önlenemeyen gıda atıkları ise tüketilmesi mümkün olmayan ürünlerdir. Genel olarak gelişmiş ülkelerdeki gıda atıkları perakende sürecinde veya tüketici seviyesinde ortaya çıkarken; gelişmekte olan ülkelerde gıda sanayisinin ilk aşamalarında meydana gelir
Restoran, kafe, lokanta ya da pastane fark etmeksizin gıda üzerine faaliyet gösteren her işletmede gıda atığı oluşma riski mevcuttur. Örneğin; tüketiciler için hazırlanan tabaklardaki porsiyon miktarının fazla olması, ürünlerin son kullanma tarihlerine dikkat edilmemesi ve tüketicilerin gereğinden fazla gıda talebinde bulunması gıda atığına neden olan en yaygın faktörlerdir. Sürdürülebilir çevre düzeni ve ekonomik tasarruf için restoranlarda yaşanan gıda atıklarını azaltmanın yolları şunlardır:
Meyve ya da sebzeler güneşin, nakliye şartlarının ve hava durumunun etkisiyle ezilebilir. Örneğin ezilen fakat çürük olmayan domatesleri çöpe atmak yerine herhangi bir sos ya da salça içerisinde kullanarak israf edilmesinin önüne geçebilirsiniz. Aynı zamanda diğer meyveler ile hazırlayabileceğiniz taze sıkılmış meyve suları restorandaki konuklar için iyi bir alternatiftir.
Gıdalar türüne göre oda sıcaklığında ya da buzdolabında muhafaza edilmelidir. Gıdaların taze tutulması için sıcaklık, ışık ve saklama açısından uygun muhafaza koşullarında hava geçirmeyen kaplarda depolanması gerekir. Böylece gıdaların uzun süre bozulmadan tüketilmesi mümkündür. Ayrıca ürünlerin hava geçirmeyen kaplarda saklanması gıdalara herhangi bir yabancı maddenin bulaşmasını engeller.
Özellikle çok fazla bilinmeyen yiyecek ve içeceklerde menüye yalnızca ilgili gıdanın ismini yazmak yerine açıklama ekleyebilirsiniz. Bu açıklama ile konuklar ilgili ürün hakkında detaylı bilgi edinerek daha doğru bir seçim yapabilir.
Genel olarak gözlemlediğinizde konukların tabaklarında belirli bir orandan daha fazla gıda artığı oluyorsa restoranda porsiyon kontrolüne dikkat etmelisiniz. Bunun için standart olarak belirlenen ölçüler ya da restorandaki konuklardan gelen bildirimler doğrultusunda düzenleme yapabilirsiniz. Ayrıca konuklarınızı porsiyon miktarları hakkında bilgilendirebilir ve menüde ilgili yiyeceği kaç kişinin tüketebileceğine dair açıklama yazabilirsiniz.
Restoranlarda gıda israfı ve gıda atığına karşı önlem alarak hem çevreyi korumanız hem de maliyet tasarrufu elde etmeniz mümkündür. Bunun yanı sıra restorandaki operasyonları hızlı ve güvenilir bir şekilde yönetebilmek için Adisyo’nun sunduğu bulut tabanlı pos sisteminden ve QR menü alternatiflerinden yararlanabilirsiniz.
